Co się zmieniło w Kodeksie spółek handlowych od 1 stycznia 2017 roku?

Ustawą z dnia 16 grudnia 2016 roku o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców, zmieniono Kodeks spółek handlowych. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu ustawy zmiany te mają „stanowić element pakietu ułatwień dla przedsiębiorców „100 zmian dla firm”, będącego I etapem realizacji Planu na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju”. W mojej ocenie przedmiotowe zmiany raczej niczego przedsiębiorcom – przynajmniej w zakresie KSH nie ułatwiają, raczej mają charakter  doprecyzowujący pewne kwestie.

Czego więc dotyczą te zmiany?

Ujawnienie sprzeczności interesów

W celu zwiększenia transparentności zarządzania spółkami kapitałowymi dokonano uzupełnienia zapisu art. 209 i 377 KSH. W razie konfliktu interesów, rozumianego jako sprzeczność interesów spółki z interesami członka zarządu, jego współmałżonka, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia oraz osób, z którymi jest powiązany osobiście, członek zarządu powinien ujawnić sprzeczność interesów i wstrzymać się od udziału w rozstrzyganiu takich spraw oraz może żądać zaznaczenia tego w protokole.

Dotychczasowy redakcja tego przepisu była taka, że członek zarządu był zobowiązany wstrzymać się od udziału w rozstrzyganiu takich spraw i mógł żądać zaznaczenia tego w protokole. Według aktualnego stanu prawnego musi on dodatkowo taką sprzeczność „ujawnić”, przy czym nie jest jednak jasne, w jakim trybie i w jaki sposób, w tym wobec jakiego organu spółki (wydaje się, że wobec zarządu), obowiązek ten powinien być przez członka zarządu wykonany.

Żądanie wspólników mniejszościowych spółki zwołania Zgromadzenia Wspólników i umieszczenia w jego porządku obrad określonych spraw

Przedmiotowe zmiany odnoszą się także do wykonywania praw korporacyjnych przez wspólników mniejszościowych, a konkretniej dotyczą zasad żądania przez wspólnika mniejszościowego zwołania zgromadzenia wspólników spółki i umieszczenia w jego porządku obrad określonych spraw. Zgodnie z nimi wspólnik lub wspólnicy reprezentujący co najmniej jedną dziesiątą kapitału zakładowego mogą:

  1. żądać zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników i
  2. umieszczenia określonych spraw w porządku obrad tego zgromadzenia wspólników, w odniesieniu do którego składają żądanie jego zwołania.

Oba te żądania mogą zostać złożone kumulatywnie – to nowość. Żądanie takie należy złożyć na piśmie zarządowi najpóźniej na miesiąc przed proponowanym terminem zgromadzenia wspólników.

Kolejna zmiana dotyczy żądania umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego zgromadzenia wspólników. Ta regulacja dotyczy sytuacji, w której taki wspólnik mniejszościowy nie inicjuje samego zwołania zgromadzenia wspólników, ono jest zwoływane przez właściwy organ a jedynie żąda dodania określonych spraw do porządku obrad. Sytuacji tej dotyczy nowo dodany przepis art. 236 11 KSH. Zgodnie z nim „wspólnik lub wspólnicy reprezentujący co najmniej jedną dwudziestą kapitału zakładowego mogą żądać umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego zgromadzenia wspólników. Żądanie takie należy złożyć na piśmie zarządowi najpóźniej na trzy tygodnie przed terminem zgromadzenia wspólników. Zarząd wprowadza sprawy objęte żądaniem wspólników do porządku obrad najbliższego zgromadzenia wspólników”.

Wprowadzonym przepisem:

  • obniżono minimalny ustawowy próg uprawniający do żądania umieszczenia określonych spraw w porządku obrad zgromadzenia wspólników z 1/10 (taki do tej pory występował w art. 236 § 1 KSH) do 1/20 kapitału zakładowego;
  • wprowadzono wspólnikom mniejszościowym termin na zgłoszenie żądania przez nich – ma to nastąpić najdalej na trzy tygodnie przed terminem zgromadzenia wspólników. Zwrócić należy uwagę, iż z uwagi na ten termin może okazać się, że żądanie uzupełnienia może
  • wprowadzono obowiązek (!) dla zarządu do wprowadzenia zaproponowanych spraw do porządku obrad zgromadzenia i poinformowania o tym wspólników w trybie właściwym dla zwołania zgromadzenia.

Przepisy te mają charakter semiimperatywny, co oznacza, że umowa spółki może przyznać takie uprawnienia wspólnikom reprezentującym niższy udział w kapitale zakładowym.

Kolejna zmiana polega na uzupełnieniu i doprecyzowaniu art. 237 KSH poprzez zapisanie wprost, że w wypadku gdy zarząd nie zwoła na żądanie wspólnika nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników lub tez nie umieści takiej sprawy w porządku obrad, wspólnik może wystąpić do sądu o upoważnienie do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólnika lub wspólników występujących z żądaniem. Sąd wyznacza przewodniczącego tego zgromadzenia.

Dokument akcji bez pieczęci spółki

Kolejna zmiana jest związana z tym, jakie elementy obligatoryjnie zawierać powinien dokument akcji. Do 1 stycznia 2017 roku jednym z obligatoryjnych składników dokumentu akcji była pieczęć spółki oraz podpis zarządu. Od 1 stycznia nie ma wymogu opatrzenia dokumentu akcyjnego pieczęcią spółki. Powodem wyeliminowania tego wymogu było to, że „w ocenie projektodawcy opatrzenie dokumentu pieczęcią nie powoduje współcześnie podniesienia jego wiarygodności wobec powszechnej dostępności uzyskania pieczęci o dowolnej treści”. Pamiętać należy, że brak obligatoryjnego elementu – np. takiego jakim do dnia 1 stycznia 2017 roku była pieczęć spółki – rodzi skutek w postaci nieważności dokumentu.

Ustalenie dnia dywidendy

Dalsza zmiana odnosi się do sposobu ustalania dnia dywidendy w przypadku, gdy nie zostanie on ustalony w uchwale o podziale dywidendy. Zgodnie z uzasadnieniem „proponowana zmiana ma na celu nadanie wskazanej normie rangi ustawowej i tym samym wzmocnienie ochrony akcjonariuszy mniejszościowych spółek publicznych”. Zgodnie z tą zmianą dzień dywidendy w spółce publicznej może być wyznaczony na dzień przypadający nie wcześniej niż 5 dni po dniu powzięcia uchwały o ustaleniu dnia dywidendy.

Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę

Ostatnia zmiana dotyczy kwestii przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę kapitałową. Zmiana ta usuwa automatyzm pomiędzy nabyciem osobowości prawnej przez spółkę powstającą w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy i wykreśleniem przekształcanego przedsiębiorcy z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Dotychczas obowiązujący przepis stanowił, że właściwy organ ewidencyjny z urzędu wykreśla przedsiębiorcę przekształcanego z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Oznaczało to, że warunkiem zaistnienia spółki kapitałowej w obrocie było równoczesne wykreślenie jednoosobowej działalności gospodarczej z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Aktualnie, jak się wydaje dopuszczalne będzie dalsze istnienie przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą jako osoba fizyczna, z zastrzeżeniem oczywiście, że przedsiębiorca taki pozostawi w ramach działalności inny zespół składników materialnych i niematerialnych niż nabyty przez powstałą w wyniku przekształcenia spółkę kapitałową.

W dotychczasowym stanie prawnym sąd rejestrowy z mocy art.  5841 § 2 KSH miał obowiązek przesłać niezwłocznie właściwemu organowi ewidencyjnemu „papierowy” odpis postanowienia o wpisie do rejestru przedsiębiorców jednoosobowej spółki kapitałowej powstałej wskutek przekształcenia. Praktyka wyglądała różnie. Aktualnie regulację tą wykreślono, gdyż pozostawała ona sprzeczna z obowiązkiem wynikającym z art. 31 ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Zgodnie z ostatnim zapisem Centralna Informacja Krajowego Rejestru Sądowego zgłasza niezwłocznie do CEIDG za pośrednictwem formularza dostępnego na stronie internetowej CEIDG, nie później niż w terminie 7 dni roboczych od dnia dokonania wpisu do rejestru przedsiębiorców jednoosobowej spółki kapitałowej powstałej wskutek przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną. Zmianę więc ocenić należy w tym zakresie pozytywnie.

Prokura niewłaściwa

Ostatnia zmiana dotyczyła dodania zapisów dotyczących prokury łącznej niewłaściwej, jednak to jest zagadnienie na tyle obszerne, że będzie stanowiło przedmiot odrębnego wpisu.

Zmiany jak wskazałam powyżej mają charakter doprecyzowujący, czy uszczegóławiający pewne kwestie, nie zmieniają natomiast w sposób istotny dotychczasowych regulacji. Czas pokaże jak będzie wyglądało w praktyce ich stosowanie i ochrona wspólników mniejszościowych.

 

Kiedy wygasa mandat członka zarządu spółki z ograniczona odpowiedzialnością ?

biznesiprawo o prawie dla przedsiębiorcówKodeks spółek handlowych posługuje się dwoma pojęciami: „kadencja” oraz „mandat”. Oba pojęcia –co nie powinno nikogo dziwić – są przedmiotem licznych sporów i rozbieżności w doktrynie prawniczej. Zdumiewające jest to, jak różne są w tym zakresie poglądy, z drugiej strony zastanawia to, dlaczego ciągle doktryna nie wypracowała w tym zakresie jednolitego stanowiska. Zgadzam się w tym zakresie z postulatem, że z uwagi na praktyczny wymiar tego problemu oraz bezpieczeństwo obrotu należałoby uzgodnić wspólne stanowisko i doprecyzować w tym zakresie przepisy. Problem natomiast, wbrew pozorom, jest istotny dla praktyki. Niewłaściwe oznaczenie momentu, w którym ustaje mandat członka zarządu może skutkować ryzykiem podnoszenia zarzutu o nieważności czynności prawnych dokonanych przez taka osobę. Pamiętajmy, że domniemanie prawdziwości wpisu w KRS chroni wyłącznie osobę trzecią dokonującą czynności z członkiem zarządu wpisanym do KRS. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by taka osoba podniosła zarzut nieważności zawartej umowy. W mojej ocenie ryzyko takich jest duże, a swobodne przyjmowanie jednej lub drugiej koncepcji skrajnie niezrozumiałe.

czytaj dalej …

Czy można ustanowić prokurę łączną niewłaściwą?

odpowiedzialność członków zarządu Sposób reprezentowania przedsiębiorcy to jeden z istotnych czynników wpływających na bezpieczeństwo obrotu gospodarczego. W dniu 30 stycznia 2015 roku zapadła bardzo istotne dla spółek uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego odnosząca się do tematyki prokury niewłaściwej. Istotność w/w orzeczenia dla praktyki jest ogromna.

Na pytanie:

„czy możliwy jest wpis do Krajowego Rejestru Sądowego, w rubryce Prokurenci, jednego, prokurenta z jednoczesnym zastrzeżeniem, że może on działać tylko łącznie z członkiem zarządu spółki?”

Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów w sprawie do sygn. III CZP 34/14 orzekł – odmiennie niż wcześniej w składzie 3 sędziów w 2001 roku-, iż:

„niedopuszczalny jest wpis do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym jednego prokurenta z zastrzeżeniem, że może on działać tylko łącznie z członkiem zarządu”.

Co to jest prokura niewłaściwa? czytaj dalej …

Jednoosobowa spółka komandytowo akcyjna – co to takiego ?

JM_SKASpółka komandytowo- akcyjna to taka spółka osobowa, w której występują dwie grupy wspólników:

1)      akcjonariusze – nie odpowiadający za zobowiązania spółki wobec wierzycieli;

2)      komplementariusze – podmioty prowadzące sprawy spółki i odpowiadający z tego tytułu za zobowiązania spółki wobec wierzycieli.

Czasami w praktyce pojawia się pytanie czy dopuszczalne jest założenie spółki komandytowo akcyjnie (SKA) w taki sposób, by ten sam podmiot występował jako akcjonariusz i jako komplementariusz.  Innymi słowy, czy założyć SKA może jeden podmiot, który obejmie akcje i pokryje kapitał i który prowadził będzie sprawy spółki i odpowiadał wobec wierzycieli bez ograniczeń?

Przekształcenie jednoosobowej działalności – czyli co w razie sprzedaży firmy i jak zapewnić sukcesję firmy rodzinnej

Wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą bardzo często w rozmowie o tym, czy nie przekształcić się w spółkę pyta mnie „a po co?”. Faktycznie, pytanie to z punktu widzenia przedsiębiorcy zdaje się być bardzo istotne, o ile nie najistotniejsze.

A więc odpowiedzmy na pytanie dlaczego warto jest przekształcić jednoosobową działalność w spółkę ?

O zaletach przekształcenia z punktu widzenia ograniczenia odpowiedzialności za długi i zobowiązania związane z prowadzoną działalnością pisałam już TUTAJ

Kiedy przedawnia się roszczenie członka Rady Nadzorczej o zapłatę wynagrodzenia?

źródło: www.sn.plZagadnieniem tym zajmował się ostatnio Sąd najwyższy w sprawie o sygnaturze III CZP 104/13.

Wynagrodzenie dla członka Rady Nadzorczej spółki prawa handlowego nie jest obligatoryjne. Zgodnie z przepisem art. 392 § 1 k.s.h. ono może (choć nie musi) zostać przyznane członkowi Rady Nadzorczej, albo w statucie albo uchwałą Walnego Zgromadzenia.

Powstaje pytanie co się dzieje, gdy z jakiś przyczyn nie jest ono wypłacane na bieżąco? W jakim terminie takie roszczenie ulega przedawnieniu? czytaj dalej …

NDA – co to jest i dlaczego spółka winna taka umowę podpisać ?

biznesi prawo umowa o zachowaniu poufnociNDA to nic innego jak umowa o zachowaniu poufności (ang. non – disclosure agreement). Zarząd spółki winien podpisać taka umowę przed każdym udostepnieniem dokumentacji spółki podmiotom trzecim.

czytaj dalej …

Spółki za 1 zł i spółki z udziałami bez nominału na razie nie będzie

MS

W połowie lipca 2013 roku Ministerstwo Sprawiedliwości zaprezentowało założenia projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.

Planowana nowelizacja przepisów obejmować miała – zgodnie z założeniami Ministerstwa:

1)       ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością poprzez reformę struktury majątkowej tej formy spółki przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiednich instrumentów ochrony wierzycieli spółki, co ma też zwiększyć atrakcyjność polskiej spółki z o.o. w dobie rosnącej konkurencji prawa spółek państw UE;

2)       ułatwienie podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności w formie spółki jawnej i komandytowej, poprzez rozszerzenie możliwości zawiązania, zmiany i rozwiązania spółek jawnej, komandytowej i z ograniczoną odpowiedzialnością przy wykorzystaniu wzorców udostępnianych w systemie teleinformatycznym oraz udogodnienia w zakresie składania wniosków do rejestru i w zakresie uiszczania opłat sądowych od tych wniosków i podatku od czynności cywilnoprawnych.

czytaj dalej …