O ile wycofanie składnika majątku z “działalności” do majątku osobistego podatnika nie rodzi większych problemów w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, to pod względem podatku VAT sytuacja jest bardziej skomplikowana.
Generalnie organy podatkowe wychodzą z założenia, że znajduje tutaj zastosowanie art. 7 ust. 2 pkt 1) ustawy o VAT Przepis ten stanowi, że przez dostawę towarów rozumie się także m.in. (…) “1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia” – pod warunkiem jednakże że podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. W związku z tym jeśli przedsiębiorca nabywając dany sprzęt odliczył VAT w całości lub w części to paralelnie w momencie przekazania tego składnika do majątku osobistego powinien wykazać sprzedaż opodatkowaną.
Oczywiście pojawić się może tutaj pytanie co stanowi wówczas podstawę opodatkowania czyli od jakiej wartości naliczyć podatek. Ta kwestia została uregulowana prawnie w art. 29 ust. 10 ustawy o VAT. Przepis ten mówi, że w takim przypadku podatek powinien być naliczony od ceny nabycia towarów (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, od kosztu wytworzenia, określonych w momencie dostawy tych towarów. Zapis ten jest dość niejasny natomiast w praktyce uznaje się, że chodzi tu o cenę rynkową netto z daty wycofania składnika do majątku prywatnego.
Powszechnie powoływanymi wyjątkami od tej zasady opodatkowania jest obowiązujące jeszcze obecnie zwolnienie od podatku dostawy samochodów osobowych używanych przez okres 6 miesięcy, gdzie przy nabyciu podatnikowi przysługiwało prawo odliczenia 60% podatku naliczonego, nie więcej niż 6000 zł oraz dostawa budynku, budowli lub ich części, jeśli od pierwszego zasiedlenia tej nieruchomości minęły 2 lata. W takich sytuacjach możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia od opodatkowania.
W przypadku natomiast jeśli podatnik nie miał prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od zakupu danego składnika majątkowego, to przekazanie takie w zakresie rzeczy ruchomych używanych przynajmniej przez pół roku korzystało ze zwolnienia od podatku VAT (regulacja obowiązująca do końca 2013 r – art. 43 ust. 1 pkt. 2 ustawy o VAT).
Ważne jest natomiast to, że od 1 stycznia 2014 r. dostawa rzeczy ruchomych (czyli także ich wycofanie do majątku prywatnego) będzie mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT tylko po spełnieniu dwóch warunków tj. gdy: a) podatnikowi nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia towaru, b) towary te były wykorzystywane wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku. Jednocześnie ustawa nie będzie już zawierała definicji towarów używanych, okres użytkowania powyżej 6 miesięcy nie będzie miał zatem żadnego znaczenia prawnego.
W związku z tym jeśli podatnik posiada jeszcze “w działalności” określony składnik majątkowy, co do którego nie miał prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony i używał go co najmniej 6 miesięcy, to wskazane byłoby wycofanie tego składnika majątkowego do majątku prywatnego jeszcze przed dniem 31 grudnia 2013 r. Po “Nowym Roku” będzie to możliwe bez podatku tylko, jeśli składnik taki był wykorzystywany wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku. W innym przypadku podatek od przekazania do majątku prywatnego niestety trzeba będzie wykazać i zapłacić. Zmiana regulacji prawnej pozostaje dla podatników w tym zakresie zdecydowanie niekorzystna.
Małgorzata Gach